İrmet Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Salih Dural, “Rahim ağzı kanseri (serviks kanseri), dünyada kadınlar arasında en yaygın görülen kanser türlerinden biridir ve Human Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonu ile yakından ilişkilidir. Bu yazıda, rahim ağzı kanserinin nedenleri, risk faktörleri, korunma yolları ve tedavi yöntemleri üzerine bilgi vermek istiyorum.”dedi.
HPV VE RAHİM AĞZI KANSERİ ARASINDAKİ BAĞLANTI
İrmet Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Salih Dural daha sonra şunları kaydetti:
“Rahim ağzı kanserinin en önemli nedeni HPV enfeksiyonudur. Bu virüs, cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biridir. Ancak, HPV ile enfekte olan herkeste kanser gelişmez. Virüsün uzun süreli vücutta kalması ve bağışıklık sisteminin bu enfeksiyonu temizleyememesi durumunda rahim ağzındaki hücrelerde genetik değişiklikler meydana gelebilir. Bu değişiklikler, kansere dönüşme potansiyeline sahiptir.
Kanserin gelişim süreci genellikle yıllar alır. Bu nedenle, düzenli jinekolojik muayene ve tarama testleri önemlidir. Pap smear ve HPV DNA testleri, rahim ağzındaki anormal hücre değişikliklerini erken safhada tespit ederek tedaviye olanak sağlar.
RAHİM AĞZI KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ
Bazı bireylerde rahim ağzı kanserine yakalanma riski daha yüksektir. Şu faktörler, bu riski artırabilir:
Sigara kullanımı: Sigara, bağışıklık sistemini zayıflatarak HPV’nin vücutta kalıcı hale gelmesine yol açabilir.
Bağışıklık sisteminin zayıflığı: HIV enfeksiyonu veya başka nedenlerle bağışıklık sistemi zayıflayan bireylerde risk artar.
Cinsel davranışlar: Erken yaşta cinsel aktiviteye başlamak veya birden fazla partnerle ilişki yaşamış olmak, HPV bulaşma riskini yükseltir.
Uzun süreli oral kontraseptif kullanımı
Birden fazla doğum yapmak
Korunma Yolları
Rahim ağzı kanserinden korunmanın en etkili yolu, HPV aşısı ve düzenli tarama testleridir.
HPV Aşısı: HPV aşıları, kansere neden olan türlere karşı etkili koruma sağlar. Bu aşılar, 9-26 yaş arasındaki bireyler için önerilmektedir.
Sağlıklı Yaşam Alışkanlıkları: Sigara kullanmamak, dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir.
Cinsel Sağlık: Prezervatif kullanımı, HPV bulaşma riskini azaltabilir ancak tamamen ortadan kaldırmaz.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri
Rahim ağzı kanseri erken evrelerde genellikle belirti göstermez. Ancak ilerleyen dönemlerde şu belirtiler ortaya çıkabilir:
Vajinal kanama (adet dönemi dışında veya cinsel ilişki sonrası)
Olağan dışı vajinal akıntı
Cinsel ilişki sırasında ağrı
Alt karın veya pelvik bölgede ağrı
İdrar yaparken zorlanma veya ağrı
Bu belirtilerle karşılaşıldığında vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak gerekir.
Tanı Yöntemleri
Rahim ağzı kanserinin erken tanısı, tedavi başarısını çok büyük oranda artırır. Bu amaçla kullanılan yöntemler:
Pap Smear Testi: Rahim ağzından alınan hücre örnekleri mikroskop altında incelenir.
HPV DNA Testi: HPV’nin kansere neden olabilen türleri bu testle tespit edilebilir.
Kolposkopi ve Biyopsi: Rahim ağzındaki anormal alanlar yakından incelenir ve gerekirse biyopsi ile doku örneği alınır.
Görüntüleme Yöntemleri: MR, BT ve PET gibi tekniklerle kanserin yayılım düzeyi değerlendirilir.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Rahim ağzı kanserinin tedavisi, hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir:
Cerrahi Tedavi: Erken evrelerde rahmin kısmen veya tamamen alındığı operasyonlar uygulanabilir. Radikal histerektomi veya trakelektomi bu yöntemlere örnektir.
Radyoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için radyasyon kullanılır. Genellikle kemoterapi ile kombine edilir.
Kemoterapi: İleri evrelerde veya diğer organlara yayılım olduğunda kemoterapi tercih edilir.
Hedefe Yönelik Tedaviler ve İmmünoterapi: Kanser hücrelerini spesifik olarak hedef alan ilaçlar kullanılabilir.
SONUÇ
Rahim ağzı kanseri, düzenli tarama ve erken teşhisle büyük ölçüede önlenebilir veya tedavi edilebilir bir hastalıktır. HPV aşısı ve düzenli kontroller, bu kanser türünün neden olduğu olumsuz etkileri azaltmak için atılabilecek en önemli adımlardır. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve risk faktörlerinden kaçınmak da bireylerin kendi sağlıkları üzerinde kontrol sahibi olmalarını sağlar. Kadınlarımızı bu konuda bilgilendirmek ve teşvik etmek hekimler olarak bizim önemli bir görevimizdir.
