DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı tarafından cevaplanması istemiyle orman sınırları dışına çıkarma işlemlerine ilişkin yazılı soru önergesi verdi.
Avşar, önergede; 6831 sayılı Orman Kanunun Ek 16’ncı Maddesi Kapsamında Orman Sınırları Dışına Çıkarma İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğe ve Anayasa’nın 169 uncu maddesine vurdu yaptı.
Avşar, söz konusu yönetmeliğin yayımlanma tarihi olan 07.01.2021’den itibaren kaç hektarda orman sınırları dışına çıkarılma işlemi yapıldığını, yönetmelik süreçlerinin uygulanıp uygulanmadığını, orman sınırları dışına çıkarılan bu alanların imara açılma durumunu, çıkarma işlemlerinin gerekçelerinin kamuoyuyla paylaşılmasını ve yönetmeliğin ‘2 katından az olmamak üzere ormanlık alan tesis edilmesi’ hükmü gereği ne kadar alanın tahsis edilip ağaçlandırıldığı ile Paris İklim Anlaşmasının hedeflerine yönelik çalışmaları Bakan Yumaklı’ya sordu.
‘DEVLET ORMANLARI KAMU YARARI DIŞINDA İRTİFAK HAKKINA KONU OLAMAZ.’
Avşar, İlgili Anayasa hükümlerine şöyle yer verdi; “Anayasa Madde 169 – Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna göre, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamaz. Orman olarak muhafazasında bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen, aksine tarım alanlarına dönüştürülmesinde kesin yarar olduğu tespit edilen yerler ile 31/12/1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş olan tarla, bağ, meyvelik, zeytinlik gibi çeşitli tarım alanlarında veya hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler, şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerler dışında, orman sınırlarında daraltma yapılamaz.”
‘SÖZ KONUSU ALANLAR, ÜZERİNDE YERLEŞİM YERİ BULUNAN VE YERLEŞİM YERİ OLUŞTURULMASI UYGUN OLAN TAŞLIK, KAYALIK, VERİMSİZ VE FİİLEN ORMAN VASFI TAŞIMAYAN YERLERDEN OLUŞUR.’
07.01.2021 tarihinde resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6831 sayılı Orman Kanunu`nun Ek 16`ncı Maddesi Kapsamında Orman Sınırları Dışına Çıkarma İşlemlerine İlişkin Yönetmeliği alıntılayan Avşar; “Yönetmelikte söz konusu alanlar, ‘Tarım ve Orman Bakanlığınca bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan, 28 Nisan 2018 tarihi itibarıyla üzerinde yerleşim yeri bulunan ve yerleşim yeri oluşturulması uygun olan taşlık, kayalık, verimsiz ve fiilen orman vasfı taşımayan yerler’ olarak belirlenmiştir.”, dedi.
‘YÖNETMELİK HÜKMÜ GEREĞİ, ORMAN SINIRLARI DIŞINA ÇIKARMA İŞLEMİNE KONU ALANIN 2 KATINDAN AZ OLMAMAK ÜZERE ORMAN TESİS ETMEK İÇİN TAŞINMAZ TAHSİS EDİLİR. TAHSİS VE TESLİM İŞLEMİ GERÇEKLEŞMEDEN KOMİSYON ÇALIŞMALARI İLAN EDİLMEZ.’
Avşar; “Yine söz konusu yönetmelikte; ‘Orman sınırları dışına çıkarma işlemine konu alanın 2 katından az olmamak üzere devletin hüküm ve tasarrufu altında veya Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar, Milli Emlak Genel Müdürlüğü veya ilgili birimlerince orman tesis etmek üzere tahsis edilip Orman Genel Müdürlüğüne teslim edilecek. Tahsis ve teslim işlemi gerçekleşmeden komisyon çalışmaları ilan edilmeyecek. Bu şekilde orman olarak kullanılmak üzere tahsisen alınan taşınmazın tapuda orman vasfı ile tescili sağlanacak.’, ifadelerine yer verilmiştir.”, şeklinde konuştu.
‘Özellikle kıyı şeritte her yıl çeşitli sebeplerle ortalama 400 milyon m2‘lik alanda orman sınırları dışına çıkarma işlemi yapıldığı ifade edilmektedir.’
Orman sınırları dışına çıkarma işlemiyle ilgili veriler paylaşan Avşar; “Bu tarih itibariyle ülkemizin en batısından en doğusuna özellikle kıyı şeritte her yıl çeşitli sebeplerle ortalama 400 milyon m2‘lik alan ormanlık vasfını kaybederek orman sınırları dışına çıkarıldığı ifade edilmektedir. Bu duruma neredeyse ayda bir Resmi Gazetede yayımlanan ilanlarla şahit olmaktayız. En yakın örneklerini 28 Haziran 2024 İzmir Aliağa’da, 17 Temmuz 2024’te Amasya, Balıkesir, Kastamonu, Manisa, Muğla, Samsun, Sinop ve Sivas illerinde ve 30 Ağustos 2024’te yine İzmir Bayraklı’da görmekteyiz.”, dedi.
‘KAMUOYUNDA ORMANLIK ALANLARIN RANTA AÇILDIĞINA DAİR ÇOK YAYGIN BİR KANI OLUŞMUŞTUR.’
Avşar, kamuoyunda, tüm canlı ekosistemi koruyan ormanlık alanların, ekolojik dengeye zarar verilerek mega inşaat projeleriyle, madenlerle, HES’lerle, termik santrallerle feda edildiğini, bu yerlerde sembolik ağaç dikimleri yapıldığı kanısının oluştuğunu belitti.
Avşar; “Maryland Üniversitesi Küresel Orman İzleme Örgütünün verileri bu kanıyı doğrular niteliktedir. Araştırmaya göre ülkemiz 2001'den 2022'ye kadar 678 bin hektar ağaç örtüsünü kaybetmiştir. Bu da 2000 yılından bu yana ağaç örtüsünde yüzde 6,7'lik azalmaya denk gelmektedir.”, dedi ve Bakan Yumaklı’ya konuya ilişkin bir dizi soru sordu.
‘07.01.2021 TARİHİNDEN İTİBAREN KAÇ HEKTAR ORMANLIK ALAN, ORMAN SINIRLARI DIŞINA ÇIKARILMIŞTIR?’
Avşar; “07.01.2021 tarihinde ilgili Yönetmeliğin yayımlanmasından itibaren kaç hektar ormanlık alan, orman sınırı dışına çıkarılmıştır? Söz konusu alanların orman sınırı dışına çıkarılma gerekçeleri nelerdir? Bu alanların bölge ve il sınırlarına göre dağılımı nasıldır?” şeklinde sorular yöneltti.
‘İLGİLİ YÖNETMELİK SÜREÇLERİ UYGULANMIŞ MIDIR?’
“Söz konusu orman sınırları dışına çıkarılma işleminde ilgili yönetmelik süreçleri uygulanmış mıdır?”, diyen Avşar, bu işlemlerin kamu yararı ve vatandaş menfaati üzerindeki etkilerinin değerlendirilip değerlendirilmediğini sordu.
‘ORMAN SINIRLARI DIŞINA ÇIKARILAN BU ALANLAR İMARA AÇILMIŞ MIDIR?’
Orman sınırları dışına çıkarılan bu alanlar kullanım amaçlarının belirlenip belirlenmediğini soran Avşar; “Örneğin; imara açılmış mıdır? Şayet imara açıldıysa bu alanlarda otel, konaklama tesisi, lüks konut vb. yapılaşmaya izin verilmesi söz konusu mudur? Bu alanlarda yapılan/planlanan projeler nerede, hangi firmalar tarafından gerçekleştirilmiştir/gerçekleştirilecektir?”, ifadelerine yerdi.
‘ORMANLARIN HANGİ SEBEPLE ORMAN SINIRLARI DIŞINA ÇIKARILDIĞINI KAMUOYUYLA PAYLAŞMAYI DÜŞÜNÜYOR MUSUNUZ?’
Ülkemizin genelindeki orman varlığını korumak Anayasal bir yükümlülük olup ormanların hangi sebeple orman sınırları dışına çıkarıldığı hususunda kamuoyunun aydınlatılması gerektiğini söyleyen Avşar; “Bu hususta bir bilgilendirme çalışması yapmayı düşünüyor musunuz?”, dedi.
“YÖNETMELİĞİN ‘2 KATINDAN AZ OLMAMAK ÜZERE ORMANLIK ALAN TESİS EDİLMESİ’ HÜKMÜ GEREĞİ NE KADAR ALAN TAHSİS EDİLİP AĞAÇLANDIRILMIŞTIR?”
Avşar, söz konusu yönetmelikte ilgili kurumlar tarafından orman sınırı dışına çıkarılan alanın 2 katından az olmamak üzere ormanlık alan tesis edilmesinin taahhüt edildiğini belitti.
Avşar; “Bu hüküm kapsamında ilgili yönetmeliğin yayımlanma tarihi -07.01.2021- itibariyle ne kadar alan tahsis edişmiş ve ağaçlandırılmıştır? Bu hususta kamuoyunu aydınlatacak mısınız?”, sorusunu yönetti.
‘PARİS İKLİM ANLAŞMASI HEDEFLERİNE ULAŞMAYA YÖNELİK BİR ÇALIŞMANIZ VAR MIDIR?’
Paris İklim Anlaşmasının önemine değinen Avşar; “Ekolojik dengeyi ve çevresel sürdürülebilirliği sağlamayı ve küresel ısınma hızını yavaşlatmayı hedefleyen Paris İklim Anlaşması hedeflerine ulaşmaya yönelik bir çalışmanız var mıdır? Bu amaçla ülke genelinde yeşili ve ormanlık sahaları arttırmak bakımından bir planınız bulunmakta mıdır?”, dedi.