Osmanlı döneminde casusluk olaylarına konu olan ve halk arasında ’efsane renk’ olarak adlandırılan Edirne kırmızısının üretiminde kullanılan kök boya bitkisi Rubia tinctorumun Edirne topraklarında yetiştirilerek çoğaltılması için yapılan çalışmalar sonucunda ilk hasadı yapıldı.
Trakya Üniversitesi tarafından bir master plan çerçevesinde yürütülen Edirne Kırmızısı çalışmalarında büyük bir adım daha atıldı. Rengin üretiminde kullanılan kök boya bitkisi Rubia tinctorumun Edirne topraklarında yetiştirilerek çoğaltılması için yapılan çalışmalar sonucunda bitkinin kök hasadı yapıldı.
EDİRNE ŞARTLARINDA TARIMSAL POTANSİYELİ ORTAYA KONULACAK
Trakya Üniversitesi Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan, Park ve Bahçe Bitkileri Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Sedat Karadavut ve Öğr. Gör. Adnan Çolak tarafından hazırlanan “Edirne Şartlarında Doğal Boya Bitkisi Kökboya’nın (Rubia Tinctorum L.) Tarımsal Potansiyelinin Belirlenmesi” isimli TÜBAP projesi kapsamında mayıs ayında Havsa Meslek Yüksekokulu arazisine dikilen 1000 adet fidenin ilk hasadı alındı. İlk hasatla birlikte Edirne’de bulunan yerel popülasyonlar ile İran’dan getirilen 2 popülasyonun Trakya şartlarında verim ve boya maddesi oranları incelenmeye başlandı. Yapılacak incelemeler sonunda bu bitkinin Edirne şartlarında tarımsal potansiyeli ortaya konulacak.
Konu ile ilgili açıklama yapan Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan, “17. ve 18. yüzyıllarda Edirne ve çevresinde bol miktarda yetiştirilen kök boya bitkisi Avrupa’ya ihraç edilmiştir. Ancak 19. yüzyılda sentetik boya üretiminin yaygınlaşmasıyla birlikte doğal boya bitkileri önemini kaybetmiştir. Sentetik boyaların insan ve çevreye verdiği zararlar ortaya çıktıkça yeniden doğal boya bitkilerine dönüş başlamıştır. Son yıllarda hem ülkemizde hem de Avrupa’da kök boya bitkisinin yetiştiriciliği ile ilgili projeler hazırlanmaktadır. Bu kapsamda biz de Edirne’mizin önemli bir değeri olan Edirne Kırmızısı’nın üretiminde kullanılan Rubia tinctorumun yetiştirilmesi için bir proje gerçekleştirdik ve ilk hasadımızı elde ettik. Amacımız Edirne Kırmızısı’nın yeniden şehrimizin kültürüne kazandırılması için tarımsal katkı yapmak ve üreticiler için alternatif bir ürün ortaya koymaktır” dedi.
BU ŞEHRİN TOPRAKLARI VERİMLİDİR
Trakya Üniversitesinin yüklendiği tarihsel misyonuna uygun olarak şehir ekonomisine ve kent kimliğine katkı sağlamak için büyük bir titizlikle hayata geçirdiği Edirne Kırmızısı master planı çerçevesinde attığı adımların karşılığını almaya başladığını ifade eden Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, şunları söyledi:
“Bu şehrin toprakları verimlidir. Bu topraklar nasıl ki manevi olarak ekilen tüm değerleri bağrında yüzyıllarca saklıyorsa maddi olarak ekilen tohumları da yeşertiyor. Yüzyıllar önce Edirne’de üretilen ve Avrupa’da büyük etki uyandıran Edirne Kırmızısı, yıllar içerisinde unutulmuş ve üstü toprakla örtülmüştü. Bir arkeolog edasıyla kültürümüzü, geçmişimizi, tarihimizi, medeniyetimizi büyük bir hassasiyetle incelerken karşımıza çıkan Edirne Kırmızısını tekrar kent kimliğine kazandırıyoruz. Şehrimize büyük bir katkı sağlayacağına inandığımız bu eşsiz rengi veren kök boya bitkisinin tohumlarını bu verimli topraklara ekmiştik. Bugün de ilk hasadımızı yapıyoruz. İnşallah en kısa süre içerisinde kıymetli hocalarımızın çalışmaları ile rengimizi tekrar şehrimizle buluşturacağız.”
